Hiểu rõ về tình trạng tê bì ở chân tay: nguyên nhân và điều trị

172

Cảm giác tê bì chân tay thường là phản ứng tự nhiên của cơ thể, nhưng nếu kéo dài có thể là dấu hiệu của vấn đề sức khỏe. Bài viết này cung cấp thông tin về nguyên nhân và cách khắc phục.

Tê bì chân tay không chỉ gây khó chịu mà còn là dấu hiệu vấn đề về sức khoẻ

Cảm giác tê bì ở chân tay không chỉ là một trạng thái khó chịu mà còn là dấu hiệu của nhiều vấn đề sức khỏe. Mặc dù thường chỉ là một phản ứng tự nhiên của cơ thể trước các tác động ngoại nhiễm và thường tự giải quyết, nhưng khi cảm giác tê bì này kéo dài, đó có thể là dấu hiệu của một tình trạng bệnh lý nào đó. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân và cung cấp những cách khắc phục cho tình trạng này.

Tìm hiểu về cảm giác tê bì

Theo chia sẻ của Dược sĩ – Cao đẳng Y Dược Hà Nội: Cảm giác tê bì là tình trạng rối loạn cảm giác tại một vị trí nào đó trong cơ thể, có thể là một phần hoặc toàn bộ. Điều này thường đi kèm với cảm giác đau nhói, giống như kim châm, mà không liên quan đến các kích thích cảm giác. Một số người có thể trải qua cảm giác liệt ngọn chi hoặc đau. Cảm giác tê bì thường xuất hiện do các rối loạn chức năng của thần kinh ngoại vi.

Với cảm giác tê bì tay chân, thường cảm giác tê bì sẽ xuất hiện trước ở cánh tay, sau đó lan xuống cổ tay, bàn tay và cuối cùng là ngón tay. Mặc dù tình trạng này không quá nguy hiểm, nhưng nếu không được điều trị sớm, có thể ảnh hưởng đến khả năng cầm nắm và đi đứng của người bệnh.

Nguyên nhân của tình trạng tê bì chân tay

Dấu hiệu chỉ định có thể liên quan đến sự cố mạch máu não:

Tê bì tay chân thường không phải là tình trạng khẩn cấp y tế, nhưng không thể không nói đến khả năng là một dấu hiệu của đột quỵ. Đối diện với tình trạng tê bì kèm theo các triệu chứng sau, việc đến bệnh viện ngay lập tức là quan trọng:

  • Cảm giác yếu hoặc tê bì xuất hiện đột ngột ở một bên cơ thể, đặc biệt là chỉ xuất hiện ở một bên cánh tay hoặc chân.
  • Khó nói chuyện hoặc có vấn đề về ngôn ngữ.
  • Khuỵu xuống mặt.
  • Hiện tượng lệch hình hoặc đau đầu mạnh mẽ đột ngột.
  • Chóng mặt hoặc mất cân bằng đột ngột.

Thiếu hụt vitamin hoặc khoáng chất

Vitamin B12 là yếu tố quan trọng để duy trì hoạt động khỏe mạnh của hệ thống thần kinh. Sự thiếu hụt vitamin B12 có thể dẫn đến cảm giác tê hoặc ngứa ran ở tay và chân. Các triệu chứng của thiếu vitamin B12 thường đi kèm với mệt mỏi, da vàng, mắt vàng, khó giữ thăng bằng, khó nhìn thẳng, và có thể xuất hiện hiện tượng ảo giác.

Thiếu hụt kali và magie cũng có thể làm phát sinh tình trạng tê tay chân.

Tác dụng phụ của một số loại thuốc:

Thuốc điều trị ung thư đến thuốc điều trị động kinh có thể gây tổn thương dây thần kinh, ảnh hưởng đến cả chân và tay của bạn. Một số loại thuốc có thể gây tê chân tay bao gồm:

  • Thuốc kháng sinh như metronidazole (Flagyl), nitrofurantoin (Macrobid), và fluoroquinolones (Cipro).
  • Thuốc chống ung thư như cisplatin và vincristine.
  • Thuốc chống động kinh như phenytoin (Dilantin).
  • Thuốc điều trị tim hoặc huyết áp như amiodarone (Nexterone) và hydralazine (Apresoline).

Xẹp đĩa đệm:

Đĩa đệm là một cấu trúc mềm nằm giữa các đốt sống của cột sống, giữ cho chúng không tiếp xúc trực tiếp. Tổn thương đĩa đệm, như thoát vị đĩa đệm, có thể dẫn đến việc đĩa mềm này bị ép lại.

Tổn thương ở phần đĩa đệm có thể tạo ra áp lực và kích thích các dây thần kinh trong cột sống của bạn. Ngoài cảm giác tê, khi đĩa đệm bị trượt, có thể xuất hiện tình trạng yếu hoặc đau ở cánh tay hoặc chân của bạn.

Hội chứng Raynaud: Hội chứng Raynaud xuất hiện khi các mạch máu thu hẹp, giới hạn lưu lượng máu đến bàn tay và bàn chân. Thiếu máu khiến ngón tay và ngón chân của bạn trở nên tê, lạnh, xanh xao và đau. Những triệu chứng này thường xuất hiện khi bạn bị lạnh hoặc trải qua tình trạng căng thẳng.

Hội chứng ống cổ tay: Ống cổ tay là một kênh chạy qua trung tâm cổ tay, chứa dây thần kinh chịu trách nhiệm cung cấp cảm giác cho ngón tay, bao gồm ngón cái, ngón trỏ, ngón giữa và một phần ngón đeo nhẫn.

Thoái hóa đốt sống: Thoái hóa đốt sống dẫn đến việc dây thần kinh và động mạch đốt sống cổ bị chèn ép, làm giảm lưu thông máu và gây nhiều triệu chứng, bao gồm cảm giác tê bì ở tay và chân. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể trở nên nặng hơn và gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng như liệt hay teo chân tay.

Bệnh về tim mạch: Dấu hiệu tê bì tay chân có thể là biểu hiện ban đầu của các bệnh về tim mạch. Khi tim không hoạt động đúng cách, máu lưu thông kém, và tình trạng tê bì tay chân thường xuất hiện.

Xơ vữa động mạch: Mảng xơ vữa có thể làm hẹp lòng mạch hoặc áp lực lên dây thần kinh lân cận, dẫn đến tình trạng tê tay chân.

Bệnh tiểu đường: Tiểu đường gây khó khăn trong việc chuyển đường từ máu vào tế bào. Nồng độ đường trong máu cao có thể dẫn đến tổn thương dây thần kinh, gây tê ở cánh tay, bàn tay, chân và bàn chân.

Rối loạn tuyến giáp: Suy giáp xảy ra khi tuyến giáp sản xuất hormone quá ít. Rối loạn tuyến giáp có thể làm hỏng dây thần kinh truyền cảm giác đến cánh tay và chân, gây tê và yếu ở bàn tay và bàn chân.

Thoái hoá khớp và viêm đa khớp dạng thấp: Các khớp lớn như khớp tay, đầu gối, và háng khi bị tổn thương, mòn hoặc viêm nhiễm có thể gây tê tay chân hoặc hạn chế vận động.

Hẹp ống sống: Dị tật bẩm sinh này xảy ra khi cột sống biến dạng, làm chèn ép dây thần kinh và gây tê chân tay. Nếu không khắc phục, có thể gây tắc nghẽn dòng máu, ảnh hưởng đến sự vận động.

Đa xơ cứng (MS): Hệ thống miễn dịch tấn công lớp bảo vệ xung quanh các sợi thần kinh ở bệnh nhân MS. Các triệu chứng phụ thuộc vào dây thần kinh bị ảnh hưởng, thường bao gồm tê và ngứa ran, mất cảm giác ở tay, chân và mặt. Tê thường xuất hiện chỉ ở một bên cơ thể.

Triệu chứng của tình trạng tê bì chân tay

Triệu chứng của tình trạng tê bì chân tay

Theo Giảng viên Cao đẳng Dược: Theo thời gian, nếu không được điều trị, mức độ tê kèm đau sẽ ngày càng gia tăng. Các ngón tay không chỉ tê mà còn nhức, cảm giác tê buốt tăng lên, cơn đau nhức lan xuống dọc theo cánh tay và cẳng tay, dẫn đến khó cử động và cầm nắm. Tình trạng này có thể lan sang các khu vực khác nhau như ngón chân, bàn chân, cổ chân, và cẳng chân.

Dấu hiệu cảnh báo cần chú ý:

  • Cảm giác tê bắt đầu đột ngột (trong vài phút hoặc vài giờ).
  • Suy nhược bắt đầu đột ngột hoặc nhanh chóng (trong vài giờ hoặc vài ngày).
  • Tê hoặc yếu lan rộng nhanh chóng lên hoặc xuống cơ thể, liên quan đến nhiều bộ phận cơ thể.
  • Khó thở.
  • Tê ở đùi, mông, bộ phận sinh dục và khu vực yên ngựa, cùng với mất kiểm soát bàng quang và ruột (đại tiện không tự chủ).
  • Tê cả hai bên dưới một mức cụ thể của cơ thể (chẳng hạn như bên dưới dàn âm thanh).
  • Tê toàn bộ chân hoặc cánh tay.
  • Mất cảm giác ở mặt và thân mình.

Nếu các triệu chứng kéo dài trên 6 tuần, việc cần thiết là đi khám tại các cơ sở y tế.

Các biến chứng của tình trạng tê bì chân tay gây ra cho người bệnh

Biến chứng của người bị tê bì chân tay thường xuất hiện do tâm lý chủ quan, khiến nhiều người không chịu đi khám và dẫn đến những vấn đề nghiêm trọng như:

  • Đau nhức liên tục và cảm giác tê buốt lan rộng có thể gây mất ăn, mất ngủ và ảnh hưởng lớn đến sức khoẻ tổng thể.
  • Vận động, đi lại và các hoạt động sinh hoạt hàng ngày đều bị ảnh hưởng đáng kể.
  • Thiếu điều trị có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như liệt chi, teo cơ, và mất kiểm soát về đại tiểu tiện.
  • Có thể tiến triển thành các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn như tình trạng khối u hay ung thư, gây áp lực hoặc chèn ép vào hệ thần kinh, thậm chí đe dọa tính mạng.

Chườm ấm là một trong những biện pháp khắc phục tê bì chân tay hiệu quả

Phương pháp điều trị và phòng ngừa tình trạng tê bì chân tay tại nhà

Phương pháp điều trị:

Phương pháp điều trị tê bì chân tay có thể được thực hiện để giảm triệu chứng và ngăn chặn các vấn đề tiềm ẩn. Các biện pháp chung bao gồm việc đề phòng chấn thương, đặc biệt là khi người bị tê bì ít cảm thấy khó chịu. Trong trường hợp chân bị tê, đặc biệt là khi tuần hoàn máu bị suy giảm, việc đeo tất và giày vừa chân là quan trọng. Kiểm tra giày trước khi đeo để đảm bảo không có đá cuội hay vật lạ khác. Người bệnh nên thường xuyên kiểm tra bàn chân để phát hiện vết loét và dấu hiệu nhiễm trùng, như mẩn đỏ. Trong trường hợp bàn tay hoặc ngón tay bị tê, cần cẩn thận khi tiếp xúc với vật nóng hoặc sắc nhọn.

Phương pháp điều trị cụ thể sẽ phụ thuộc vào tình trạng bệnh của người bệnh. Bác sĩ có thể quyết định sử dụng các phương pháp nội khoa, kết hợp với thuốc giảm đau chống viêm không steroid (NSAIDs), paracetamol, cũng như các loại vitamin nhóm B uống hoặc tiêm, tùy thuộc vào tình hình cụ thể.

Biện pháp phòng ngừa:

Đề xuất các biện pháp phòng ngừa tê bì chân tay như sau:

  • Thay đổi tư thế: Tránh giữ nguyên tư thế quá lâu, đặc biệt khi xem TV hoặc làm việc trên máy tính.
  • Kiểm soát lối sống: Hạn chế tiêu thụ caffeine và đồ uống có cồn để giảm nguy cơ giảm lưu thông máu.
  • Chế độ ăn uống lành mạnh: Tuân thủ chế độ ăn uống giàu chất dinh dưỡng, sử dụng nhiều trái cây tươi theo mùa và rau lá xanh. Tránh thực phẩm chế biến và tinh chế.
  • Duy trì đủ nước: Uống đủ nước hàng ngày để tránh mất nước, giúp cải thiện lưu thông máu.
  • Hạn chế thuốc lá: Tránh hút thuốc và sử dụng các sản phẩm thuốc lá khác để không quá tải hệ thần kinh.
  • Chọn giày phù hợp: Tránh đi giày không vừa chân và hạn chế sử dụng giày cao gót hoặc giày dép chèn ép ngón chân để ngăn chặn tình trạng tê chân.

Phương pháp khắc phục tình trạng tê bì chân tay tại nhà:

Theo chia sẻ của Giảng viên Trường Cao đẳng Y Dược Hà Nội: Đối mặt với tình trạng tê tay chân, bạn có thể áp dụng một số biện pháp khắc phục đơn giản tại nhà:

Chườm ấm:

  • Nhúng khăn vào nước ấm.
  • Vắt phần thừa và đắp lên vùng da bị tê trong 5–7 phút.
  • Lặp lại để hết tê hoặc có thể tắm nước ấm dưới vòi sen.

Xoa bóp:

  • Dùng dầu ô liu, dừa hoặc mù tạt ấm.
  • Thoa đều và mát xa theo chuyển động tròn trong ít nhất 5 phút.

Tập thể dục:

  • Thực hiện bài tập chân và tay đơn giản hàng ngày.
  • Thực hiện các bài tập tim mạch và aerobic để cải thiện lưu thông máu.

Nghệ: Sử dụng nghệ trong chế biến thức ăn hoặc xoa bóp vùng bị ảnh hưởng.

Muối Epsom: Ngâm chân trong nước muối Epsom giúp cải thiện lưu thông máu.

Quế: Uống nước nghệ hỗn hợp mỗi ngày hoặc xoa bóp với bột nghệ và nước.

Ginkgo Biloba: Bổ sung Ginkgo Biloba theo hướng dẫn của bác sĩ để cải thiện lưu thông máu.

Nâng cao chân, tay: Dùng gối để nâng cao vùng bị ảnh hưởng.

Thực phẩm giàu Vitamin nhóm B: Bổ sung thực phẩm giàu vitamin B6 và B12 vào chế độ ăn uống.

Bổ sung Magie: Ăn thực phẩm giàu magie hoặc bổ sung theo hướng dẫn của bác sĩ.

Tuy nhiên, trước khi thực hiện bất kỳ biện pháp nào, việc thảo luận với bác sĩ là quan trọng để đảm bảo rằng chúng phù hợp với tình trạng sức khỏe cụ thể của bạn và không tác động tiêu cực đến điều trị hiện tại. Hãy chú ý đến cả các dấu hiệu cảnh báo và tìm sự giúp đỡ y tế nếu tình trạng tê tay chân kéo dài hoặc có biến chứng nghiêm trọng.

Theo Tin tức Y Dược – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur tổng hợp