Nội dung tóm tắt
Quy trình cấy nước tiểu là một trong các phương pháp thực hiện nuôi cấy, định lượng và giúp bác sĩ định danh một số vi sinh vật thường gây nhiễm trùng ở hệ tiết niệu.
- Dùng thuốc Efferalgan 500mg như thế nào giúp đạt hiệu quả?
- Đối tượng nào không nên sử dụng thuốc Loratadin?
- Bệnh uốn ván nguy hiểm như thế nào?
Quy trình cấy nước tiểu là gì?
Phạm vi áp dụng quy trình cấy nước tiểu
Một số giảng viên Cao đẳng Xét nghiệm Văn bằng 2 – Trường Cao đẳng Y dược Pasteur cho biết:
- Quy trình này áp dụng cho Phòng xét nghiệm Vi sinh tiến hành nuôi cấy, phân lập và định danh một số vi khuẩn gây bệnh thường gặp trong mẫu bệnh phẩm nước tiểu.
- Áp dụng cho một số mẫu bệnh phẩm nước tiểu được thu thập từ người bệnh có triệu chứng nhiễm trùng đường tiết niệu hay từ người bệnh có một số yếu tố nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu.
- Mẫu bệnh phẩm nước tiểu bao gồm một số loại sau: nước tiểu giữa dòng, nước tiểu lấy qua ống dẫn lưu, chọc hút trên xương mu, nước tiểu lấy từ thận, niệu quản, bàng quang qua can thiệp phẫu thuật, thủ thuật.
Trách nhiệm của người làm quy trình cấy nước tiểu
- Khoa lâm sàng thu thập mẫu nước tiểu đúng theo hướng dẫn và vận chuyển mẫu để có được mẫu bệnh phẩm tốt nhất cho nuôi cấy. Thông tin loại mẫu thu thập cần phải thể hiện trong phiếu xét nghiệm đi kèm để phòng xét nghiệm có căn cứ biện luận kết quả nuôi cấy.
- Phòng xét nghiệm có nhiệm vụ nhận, kiểm tra và tiến hành xét nghiệm mẫu theo đúng quy trình chuyên môn và an toàn sinh học.
- Nhân viên thực hiện: Đã được đào tạo trình độ trung cấp/ Cao đẳng xét nghiệm chính quy.
- Nhân viên nhận định, giám sát và phê duyệt kết quả: Có trình độ đại học hoặc sau đại học.
Mẫu nước tiểu
Nguyên lý của quy trình cấy nước tiểu là gì?
Giảng viên Liên thông CĐ xét nghiệm TPHCM – Trường Cao đẳng Y dược Pasteur cho biết, nguyên lý của kỹ thuật này là chúng ta sẽ sử dụng phương pháp cấy định lượng và một số môi trường thạch dinh dưỡng nhằm phát hiện vi khuẩn hiện diện trong nước tiểu. Số lượng vi khuẩn gây bệnh còn tùy theo từng loại mẫu bệnh phẩm nước tiểu thu thập được.
Trang thiết bị và vật tư
- Trang thiết bị
- Tủ an toàn sinh học cấp 2
- Kính hiển vi quang học
- Tủ ấm thường
- Tủ ấm CO2
- Máy ly tâm tế bào (nếu có)
- Dụng cụ
- Pipette vô trùng
- Que cấy 1 µL
- Đèn cồn
- Lam kính
- Dầu soi
- Vật liệu
Môi trường nuôi cấy:
- Thạch máu
- Thạch MacConkey
- Thạch chọn lọc cho nuôi cấy nước tiểu (Uriselect, Chromogenic agar…) nếu có
- Hóa chất: Bộ thuốc nhuộm Gram
Kiểm tra chất lượng
- Một số loại sinh phẩm, môi trường nuôi cấy phải cần đảm bảo yêu cầu là hạn sử dụng vẫn còn và trước khi sử dụng phải được tiến hành kiểm tra chất lượng để đảm bảo chất lượng.
- Một số loại dụng cụ, hóa chất, môi trường nuôi cấy phải được kiểm tra để đảm bảo không bị nhiễm bẩn.
An toàn
- An toàn sinh học cấp II.
- Áp dụng một số biện pháp an toàn chung khi xử lý mẫu bệnh phẩm và thực hiện xét nghiệm.
- Tất cả một số mẫu bệnh phẩm được xem như là nguồn nhiễm.
Thực hiện xét nghiệm quy trình cấy nước tiểu
Nội dung thực hiện
Cách thực hiện quy trình cấy nước tiểu được tổng hợp tại mục kiến thức y khoa như sau:
- Chuẩn bị
Lấy, bảo quản và vận chuyển bệnh phẩm:
Phương pháp thu thập mẫu nước tiểu:
- Nước tiểu giữa dòng:
Đây là loại nước tiểu thường thu thập gửi đến phòng xét nghiệm nhất. Thời điểm lấy tốt nhất là vào buổi sáng, lúc này vi khuẩn đã có thời gian sinh sôi trong đêm tại bàng quang. Lưu ý cần phải loại bỏ (khoảng 30 ml) phần nước tiểu đầu dòng vì phần này thường bị ngoại nhiễm một số vi khuẩn thường trú tại vùng niệu-sinh dục. Lượng nước tiểu 30 ml sau đó được lấy vào lọ vô trùng miệng rộng (thể tích khoảng 50ml). Đậy chặt nắp lọ sau khi lấy xong.
- Lấy nước tiểu qua ống dẫn lưu:
Người bệnh có ống dẫn lưu nước tiểu là đối tượng có nguy cơ cao mắc nhiễm trùng đường tiết niệu.
Để tránh ngoại nhiễm, các bạn cần sát trùng vùng catheter rút nước tiểu bằng alcohol 900, rút nước tiểu bằng kim tiêm vô trùng.
Lưu ý: Kỹ thuật viên Xét nghiệm Cao đẳng không thu thập nước tiểu trong túi chứa nước tiểu và đầu catheter ống dẫn lưu nước tiểu để nuôi cấy thường có nhiều vi khuẩn thường trú tăng sinh.
- Lấy nước tiểu qua chọc hút trên xương mu, từ thận, niệu quản, bàng quang qua can thiệp phẫu thuật, thủ thuật: Đây là một số phương pháp khá xâm lấn để thu thập nước tiểu mà không bị ngoại nhiễm. Kết quả nuôi cấy từ mẫu bệnh phẩm góp phần phản ánh khá chính xác tình trạng nhiễm trùng tiểu của bệnh nhân.
Vận chuyển và bảo quản mẫu
- Mẫu nước tiểu cần được đưa xuống phòng xét nghiệm ngay trong vòng 2 giờ để nuôi cấy.
- Nếu không thể vận chuyển được ngay đến phòng xét nghiệm thì giữ trong ngăn mát tủ lạnh 40 C trong vòng 18 giờ. Tiêu chuẩn từ chối mẫu:
- Mẫu bệnh phẩm không có dán nhãn thông tin.
- Mẫu bệnh phẩm rò rỉ, chảy ra khỏi dụng cụ chứa bệnh phẩm.
- Mẫu bệnh phẩm là đầu catheter ống dẫn lưu nước tiểu.
- Nước tiểu đựng trong môi trường tăng sinh.
- Nước tiểu trên 48 giờ (nếu không bảo quản trong môi trường acid boric).
Quy trình kỹ thuật trên cần được thực hiện chính xác từng bước theo hướng dẫn, không được bỏ qua bất kỳ một bước nào, góp phần đưa ra kết quả chính xác về kỹ thuật cấy nước tiểu. Thông tin mang tính tham khảo!
Nguồn: truongcaodangyduoctphcm.net.vn tổng hợp từ Quy trình kỹ thuật Xét nghiệm theo 1539/QĐ-Bộ Y tế