Virus gây ra bệnh viêm phổi, viêm đường hô hấp cấp ở mọi lứa tuổi. Vậy khi nào nên dùng thuốc kháng virus viêm đường hô hấp cấp?
Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi các chuyên gia Cao đẳng Dược tại Trường Cao đẳng Y dược Pasteur.
Thuốc kháng vi-rút được dùng khi nào?
Thuốc kháng vi-rút thường không được dùng cho người bình thường khỏe mạnh và trong một vài bệnh vi-rút thông thường vì một số trường hợp này có thể tự khỏi mà không cần thuốc điều trị đặc hiệu.
Điều trị đặc hiệu bằng thuốc kháng vi-rút thường được dùng cho một vài trường hợp nhiễm vi-rút nặng, kéo dài, bệnh có biến chứng hoặc một vài đối tượng có nguy cơ bị biến chứng nghiêm trọng bao gồm trẻ sơ sinh, trẻ sinh non, người cao tuổi, phụ nữ có thai, người suy giảm miễn dịch, người có một vài bệnh lý nền như tim mạch, đái tháo đường, suy thận…
Một vài thuốc kháng vi-rút nào đang được sử dụng thưa dược sĩ Pasteur?
Một vài Dược sĩ tại Cao đẳng Y Dược – Trường CĐ Y Dược Pasteur cho biết: Quá trình xâm nhiễm và nhân lên của vi-rút trong tế bào gồm một vài giai đoạn: Gắn và xâm nhập tế bào; tổng hợp protein, DNA hoặc RNA mà nó cần bên trong tế bào vật chủ từ đó tiến hành sao chép và nhân lên; cuối cùng vi-rút trưởng thành được phóng thích và xâm nhiễm một vài tế bào mới.
Thuốc kháng vi-rút trong điều trị bệnh đường hô hấp bao gồm amantadine, rimantadine, oseltamivir (tamiflu), zanamivir (relenza) và ribavirin (vixzol). Một vài thuốc này không có công dụng tiêu diệt vi-rút mà ngăn chặn sự nhân lên của vi-rút theo cơ chế ngăn chặn sự gắn của vi-rút vào màng tế bào vật chủ và đi vào trong tế bào vật chủ, ức chế sự sao chép hoặc giải mã một vài ARN hoặc ảnh hưởng đến lộ trình phát triển của vi-rút.
Amantadine và rimantadine: Hai thuốc này là một vài adamantine, cả hai loại thuốc này chỉ có hiệu quả trong điều trị cúm A mà không có công dụng trên vi-rút cúm B cũng như cúm có biến chứng. Thuốc tác động ở giai đoạn ức chế sự hòa nhập vi-rút vào bên trong tế bào vật chủ. Rimantadine có khả năng xâm nhập dịch đường hô hấp ưu việt hơn amantadine và ít công dụng phụ hơn, đặc biệt trên thần kinh trung ương. Công dụng phụ trên thần kinh trung ương của amantadine bao gồm lo âu, mất ngủ, bồn chồn, chóng mặt. Một vài công dụng phụ này nặng hơn ở người cao tuổi và bệnh nhân suy thận. Hiện nay, do tình trạng vi-rút cúm A đề kháng thuốc cao, hai thuốc này không được khuyến khích trong điều trị và dự phòng cúm trừ một vài trường hợp đặc biệt (cúm A/H1N1 đã đề kháng oseltamivir ở bệnh nhân chống chỉ định zanamivir).
Oseltamivir và zanamivir: Hai thuốc này là một vài chất ức chế neuramiridase, tác động theo cơ chế ngăn chặn không cho vi-rút cúm sao chép trưởng thành và phóng thích ra khỏi tế bào. Một vài thuốc này có công dụng điều trị trong cả cúm A và cúm B. Thuốc có công dụng điều trị và dự phòng cúm ở một số người đã tiếp xúc với bệnh nhân mà chưa có dấu hiệu. Thuốc có thể giúp rút ngắn thời gian mắc cúm khoảng 1 ngày, giảm tỉ lệ mắc cúm trong điều trị dự phòng cúm mùa.
“Tuy nhiên, công dụng của thuốc chỉ được phát huy khi sử dụng sớm, trong vòng 48 giờ kể từ khi xuất hiện một vài dấu hiệu đầu tiên. Nếu sử dụng muộn, thuốc không một số không có hiệu quả điều trị mà còn gia tăng sự kháng thuốc. Thuốc có ít công dụng phụ hơn và ít dẫn đến kháng thuốc hơn amantadine và rimantadine. Zanamivir chống chỉ định đối với bệnh nhân mắc hen phế quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính hoặc một vài bệnh phổi gây co thắt khác.” – Các chuyên gia y tế chia sẻ tại Tin Tức Y Dược
Ribavirin: Thuốc ngăn cản vi-rút tổng hợp ARN, từ đó ức chế sự sao chép của vi-rút bên trong tế bào. Thuốc được dùng trong điều trị nhiễm vi-rút hợp bào hô hấp ở đường hô hấp dưới, bao gồm viêm tiểu phế quản và viêm phổi, ở trẻ nhỏ có nhiều nguy cơ và phải nằm viện. Thuốc cũng có thể dùng trong điều trị cúm A hoặc cúm B, tuy nhiên cần sử dụng sớm trong vòng 24 giờ kể từ khi có dấu hiệu.
Ngoài một vài thuốc kể trên, một số chế phẩm sinh học như gamma globulin và interferon cũng có công dụng kháng vi-rút. Gamma globulin ngăn vi-rút xâm nhập tế bào vì có chứa kháng thể chống lại kháng nguyên bề mặt nằm trên lớp vỏ của vi-rút. Còn interferon kháng vi-rút bằng ngăn cản vi-rút tổng hợp protein, RNA hoặc DNA của nó trong tế bào.
Theo truongcaodangyduoctphcm.net.vn tổng hợp kiến thức Dược Lâm sàng